Blog

Min m’għex f’Malta fis-snin 80 aktarx li ma jemminx meta ngħidu li kien żmien tassew stramb fuq ħafna livelli. Aktar milli ma jemminx forsi ma jifhimx, għax li temmen mhux diffiċli daqs kemm li tifhem. Naturalment biż-żmien il-memorji tas-snin 80 jew sirna narawhom agħar milli kienu jew inkella nsejna kemm kienu tassew żminijiet diffiċli u bil-kemm ma ngħidux li konna ngħixu f’ġenna tal-art.

Kien l-ewwel deċenju li fih bdejna naraw u mmissu b’idejna x’jiġifieri Malta indipendenti, repubblika, u ħielsa. Mingħajr indħil barrani mingħand min għal snin twal kien ħakimna bħala kolonja, anke jekk xi drabi t-tmexxija imperjali kienet tinħass aħjar għal min jippreferi li jaħseb għalih ħaddieħor. Fortunatament f’Malta it-tmiem tal-kolonjaliżmu prattiku ma kellux l-impatt negattiv li esperjenzaw uħud mill-pajjiżi tal-hekk imsejjaħ commonwealth, li nħellsu xi ftit jew wisq fl-istess żmien ta’ Malta.

Wieħed mill-episodji sintomatiċi li nħobb nispega s-sitwazzjoni f’Malta fil-bidu tas-snin 80 bih jien huwa dak ta’ meta Mintoff iddeċieda li Malta ma timportax aktar ċertu prodotti minn barra, b’mod speċjali ċikkulata mir-Renju Unit. L-iskop kien li l-poplu jixtri l-prodotti Maltin, u li l-ekonomija Maltija ma jkollix ħafna aktar flus ħerġin mill-pajjiż għal prodotti barranin milli deħlin mill-kummerċ u t-turiżmu. Ir-raġunament teoretiku ma kienx ħażin. Stajt ma taqbilx miegħu politikament, imma finanzjarjament żgur li jagħmel sens dan it-tip ta’ ppjanar ekonomiku għal pajjiż li kien qed jesperjenza l-ewwel bżonn ta’ tmexxija li ma kienetx tiddependi mill-kiri ta’ bażi militari navali sostanzjali fil-pajjiż.

Dan l-isfond qed noffrih hawn mhux biex inqanqal diskussjoni dwar il-merti politiċi tad-deċizzjonijiet ta’ Mintof f’dak iż-żmien. Mhux għax m’hemmx lok ta’ diskussjoni. Biss biss il-fatt li din kienet ippreżentata bħala deċizzjoni ta’ Mintoff u mhux tal-gvern li kien imexxi hu, huwa fenomenu li fih innifsu jindika kemm kien qawwi l-kult tal-personalità li bih tmexxiet Malta għal tant snin; u dan mhux biss fi żmien Mintoff.

Dan l-isfond qed noffrih hawn aktar bħala kuntest għal kif spiċċajt akkwistajt l-ewwel walkman tiegħi; din is-sensiela dwar hekk, wara kollox. Fil-bidu tas-snin 80, il-walkman kien għadu xi ħaġa ġdida u l-idea li tista’ ddoqq cassette u tisimgħu inti biss b’headphones ħfief b’kwalita tal-ħoss stereo relattivament tajjeb kienet tassew esperjenza innovattiva. Bil-walkman stajt tisma’ sew dak li normalment ried ikollok sistema tal-hifi sofistikata biex tapprezza.

L-ewwel walkman tiegħi wasal meta ommi u missieri kien marru Sqallija għal ftit jiem. Staqsewni x’irrid minn hemm, għax ma kontx sejjer magħhom, u kważi b’forma ta’ kuntratt biex noqgħod bilgħaqal waqt li jkunu hemm. “Walkman!” kienet it-tweġiba tiegħi bla tlaqlieq ta’ xejn. “Ċikkulata ta’ barra ma tridx?” Staqsietni ommi, anke għax bil-kemm kienet għadha taf x’inhu walkman. “Le! Walkman, u walkman biss, irrid.” Dan anke għax kont naf li ċikkulata xorta se jġibu magħhom.

Bħal tant nies oħra f’Malta dak iż-żmien, ftit li xejn kienet tappellali ċ-ċikkulata tad-ditta lokali Desserta (mhux Deżerta, kif abbli naħsbu llum b’mod romantiċizzat), anke fl-għażla vasta ta’ prodotti disponibbli. Kien hemm uħud mill-prodotti tad-Desserta li kienu verament straordinarji. Fost dawn niftakar l-aktar ħames tipi, jew togħmiet, ta’ ċikkulata – jekk tista’ ssejħilha hekk: banana, peppermint, lemon, pineapple, u bittersweet. Kienu bl-Ingliż għax Mintoff kien irranġa anke biex dawn jiġu esportati barra minn Malta, b’mod partikolari għal-Libja u xi żewġ pajjiżi oħra hekk imsejħa non-allinejati, bħal-Jugoslavja. Ma’ dawn kien hemm Dairy Milk, Orange, White Chocolate, Milk & Nut, u Fruit & Nut, li kienu attentat ċar, anke jekk fqir, biex jimitaw prodotti b’ismijiet simili minn kumpaniji bħal Cadbury, Rowntree’s, jew Nestlè.

Il-wasla tal-Maltin minn Sqallija b’kunsinja ċikkulata u prodotti oħra ta’ barra li ma kienux għadhom jidħlu Malta kienet parti minn ritwal regolari fis-swali tad-dwana fl-ajruport u fil-port il-kbir matul dawk is-snin. Mhux se nkompli nidħol fid-dettalji ta’ dan kollu għax personalment qatt m’esperjenzjat tassew x’kien jiġri meta l-Maltin kienu jaslu b’bagoll wara l-ieħor mimli ċikkulata ta’ barra u prodotti oħra bħal toothpaste u x’naf jien. L-istejjer li smajt spiss kienu jkunu simili għal dik ta’ Billy Hayes fil-Midnight Express, inkella sempliċi kwistjoni ta’ naqra korruzzjoni istituzzjonalizzata, mhux differenti wisq minn kif jingħad li kont iddaħħal telefon jew television tal-kulur meta trid f’darek dak iż-żmien.

B’xi mod il-walkman wasal minn Sqallija. Kellu riħa ta’ ċikkulata qawwija fuqu għall-ewwel ftit jiem. Tistgħu timmaġinaw kif ġara dan. Jekk le, allura ma narax il-punt li nispjega aktar dwar din il-ħaġa jien. Mill-ewwel bdejt nara kif indawwar bih cassettes irrekordjati b’mod stereo ċar biex nista’ napprezza s-separazzjoni ta’ dak li tisma’ f’widnejk ix-xellugija minn dak li jasal fil-leminija. Fuq quddiem nett f’din il-kategorija kien hemm il-mużika tal-Pink Floyd. Kont sibt cassette originali ta’ Relics tal-Pink Floyd bil-glorjuża Interstellar Overdrive fih u siltiet oħra ta’ rock psikadeliku li verament kienu ideali biex tapprezza l-ġmiel ta’ esperejenza li kien jista’ joffrilek il-walkman meta tkun x’imkien għall-kwiet fejn normalment qatt, jew rari, ma kienet tindaqq dik it-tip ta’ mużika li issa stajt tisma’ int biss.

Tlaqna Dingli Cliffs naraw ix-xemx nieżla, ras? Ġib biċċa ċikkulata tajba miegħek. Jien inġib il-walkman miegħi.

https://www.youtube.com/watch?v=YH2T94XWqck

Din il-ġimgħa tħabbret il-mewt ta’ Dave Greenfield, mużiċist Inġliż magħruf unikament bħala t-tastierista tal-grupp The Stranglers. Għalkemm miet ftit wara li qabditu l-Covid-19 fl-età ta’ 71 sena, dan ma kienx xi mużiċist li se jiġbed ħafna attenzjoni fuq Facebook u s-soltu kummenti ta’ RIP każwali li xbajna naraw minnhom kull meta jmut xi ħadd li jkun xi naqra magħruf. Sabiħ li niċċelebraw il-ħajja ta’ min iħallina. Għaliex le? Xorta jkolli ngħid però li meta jmut xi ħadd inħossni li nsib dawn it-tip ta’ kummenti fuq l-hekk imsejħa media soċjali naqra vojta, speċjalment meta jkun ovvju li m’hemmx xi rabta sinifikanti, imqar kulturali, bejn min miet u min qed jikteb RIP.

Il-mewt ta’ Greenfield fakkritni f’żewġ mumenti minn ħafna snin ilu meta l-mużika tiegħu messet, anke jekk bi żbrixx, mat-tip ta’ memorji li qed nirrakkonta f’din is-sensiela. L-ewwel waħda qasira u sempliċi, aktarx b’riperkussjonijijet fit-tul aktar milli xtaqt. DJ popolari ferm daqq id-diska Golden Brown ta’ The Stranglers miktuba propjament minn Dave Greenfield waqt il-programm tiegħu ta’ kuljum fuq Radju Malta 2 fil-bidu tas-snin 80. “Golden Brown…bħat-toast, kif inħobbha jien!” qal dan id-DJ stabbilit għal bosta snin b’isem li f’Malta (kien) jafu kważi kulħadd, daqs li kienku ma kien xejn. Abbli tassew ma kien xejn, imma l-biċċa hi li din Golden Brown hija dwar l-eroina u dak huwa l-kulur ta’ din id-droga meta tissajjar f’xi mgħarfa tal-metal. X’għandu x’jaqsam il-ħobż mixwi? Ħlift li nsir xandar, imma mhux DJ, biex inkun nista’ nikkumbatti dawn it-tip ta’ ċuċati fuq il-mezzi tax-xandir. Mur għidli li kont qed nitbaqbaq fuq xi ħaġa li kellha ssir agħar u mhux aħjar aktar m’għaddew is-snin.

It-tieni waħda tikka aktar twila u mhux daqshekk sempliċi, avolja naħseb li b’anqas impatt fit-tul mill-oħra. Il-grupp The Stranglers kien wieħed mill-aktar favoriti ta’ barman li kien hemm f’lukanda li kienet faċċata tad-dar tagħna sa ftit tas-snin ilu meta ddeċidew li jagħmluha dar għall-anzjani; li għandi qed nipprova nifhem għaliex isejħulha “home” din it-tip ta’ dar għall-anzjani. Fil-bar ta’ din il-lukanda kont immur għax ftit kien hemm aktar postijiet fejn stajt immur daqstant viċin tad-dar meta bdejt nitfarfar. Dan il-barman, li ma kienx il-barman regolari imma wieħed li kien jidħol meta dak regolari jkollu l-ġurnata off tiegħu jew ikun bil-leave, kien xi ħames snin akbar minni. Kien dilettant kbir tal-mużika u sirna ħbieb sew tant li anke kont bdejt immur għandu d-dar, fejn kif tidħol aktarx li kont tiltaqa’ ma’ missieru qed jisma’ xi opra jew oħra b’volum għoli. F’dan il-bar ma kienx hemm jukebox u l-cassettes li kienu jdoqqu fih kienu normalment aktar jappellaw għat-turisti Ingliżi li l-ġosti tagħhom kienu middle of the road wisq għal gosti tiegħi, speċjalment f’dawk is-snin, b’xi James Last jew xi non-stop party hits għaddej fl-isfond.

Dan il-ħabib kellu kollezzjoni ta’ diski sostanzjali d-dar. Tista’ tgħid li x-xiri tad-diski kien wieħed mill-passatempi prinċipali tiegħu u parti sostanzjali mill-paga tiegħu aktarx li kien jonfoqha biex jixtri xi nofs tużżana LPs fix-xahar, jekk mhux aktar. Ħafna esponenti magħrufa tal-mużika rock smajthom sew għall-ewwel darba bis-saħħa tiegħu, speċjalment dawk popolari bejn is-snin 70 u l-bidu tas-snin 80. Kien hu li dewwaqni l-mużika ta’ The Stranglers meta sellifni l-ewwel ħames albums tagħhom: Rattus Norvegicus, No More Heroes, Black and White, The Raven, u The Gospel According to the Meninblack. Kellu album ieħor jismu La folie, imma dak kien għadu ħiereġ u qalli “mhux se nsellifulek għalissa, imma għamiltulek fuq cassette.”

Kien propju f’dan La folie li kien hemm din is-silta Golden Brown, lejn l-aħħar tiegħu. Kienet differenti mill-biċċa l-kbira tas-siltiet l-oħra mhux biss fuq dan l-album imma anke fuq l-albums l-oħra. Il-grupp ma kienx laqatni wisq, anke jekk kien xi ftit differenti mill-biċċa l-kbira tal-gruppi l-oħra ta’ dak iż-żmien. Qisu punk imma mhux punk. Qisu rock imma mhux qawwi wisq. Ir-ritmu ta’ Goldern Brown kien qisu xi valz alternattiv, bl-um-pa-pa um-pa-pa kważi rock, imma mhux eżatt. Ċertament però li din kienet xi ħaġa differenti ferm flok it-taħbita ta’ erbgħa b’erbgħa li ssib f’99% (jekk mhux aktar) tad-diski kollha pop jew rock f’dawn l-aħħar sittin sena. Tghġid kumbinazzjonli li l-video ta’ din id-diska jorbot ukoll xi ftit mal-post ta’ qabel din dwar ir-radju mill-Kajr u l-orjentaliżmu?

Ftit wara dan il-ħabib u jien għaqqadna grupp (kif kien jissejħu l-bands dak iż-żmien) u anke daqqejna xi darbtejn flimkien ma’ dak il-ħabib l-ieħor li ntroduċieni għad-Deep Purple u l-orjentaliżmu. Mingħajr qatt m’azzardajna noħorġu fil-pubbliku, wieħed mill-ismijiet li konna nużaw bejnietna għal dan il-grupp kien The Clockwork Wizards. Isem pretenzjuż misruq mill-film The Abominable Dr. Phibes bl-attur Vincent Price fil-parti prinċipali.

Iż-żgħożija tiegħi kienet differenti sew mit-tfulija tiegħi. Dan mhux biss għar-raġunijiet ovvji li jgħaddi kulħadd minnhom. Ibda’ biex kont bdejt immur l-iskola r-Rabat fil-Kunvent ta’ Sant’ Agata, jew aħjar fil-Kulleġġ Missjunarju ta’ San Pawl. Dwar dan hemm ħafna xi ngħidu, pero mhux għalissa, anke għax kif għedt dawn ir-rakkonti mhux qed nippreżenthom b’mod kronoloġiku u l-akbar attenzjoni qed intiha lill-mużika aktar minn kollox.

Fil-kuntest ta’ dak li qed nippreżenta f’din is-sensiela, l-akbar bidla kif bdejt ħiereġ mit-tfulija kienet fil-mod ta’ kif bdejt naċċessa l-mużika. Ibda’ biex, issa kelli radju żveljarin fuq is-sodda u allura l-mużika prattikament kienet nonstop f’kamarti. Dan ir-radju ħabibbni sew mal-idea tax-xandir bħala karriera; dwar hekk żgur li ngħid aktar f’siltiet oħra li għandhom ġejjin f’din is-sensiela.

Maż-żgħożija bdiet ukoll l-opportunità li l-ħbieb tiegħi jinfluenzaw il-gosti mużikali tiegħi b’mod dirett. Wieħed li ħalla effett qawwi fuqi fil-bidu tas-snin 80 huwa xi ħadd li għandni niltaqgħa miegħu regolarment anke issa, avolja l-ħbieberija tagħna m’għadix tali li niltaqgħu nisimgħu l-mużika flimkien. Illum il-ġeneru favorit tiegħu huwa d-Doom Metal u mill-ewwel nista’ ngħid li dan il-ġeneru mhux xi wieħed li nfittxu jien, anke jekk ma niddejjaqx nisma’ xi siltiet minnu kultant, b’mod partikolari minn esponenti Maltin.

Dan il-ħabib kien fan kbir ta’ Deep Purple. Dan il-grupp kien infired f’dawk l-ewwel snin li konna niltaqgħu nisimgħu l-mużika tagħhom. Dan kien ftit snin biss wara li Ritchie Blackmore kien ħareġ bil-grupp Rainbow u tfaċċaw il-Whitesnake. Dawn iż-żewġ gruppi tal-aħħar ma tantx kienu għall-gosti tiegħi. Tajjeb ngħid li l-albums tad-Deep Purple favoriti tiegħi f’dak iż-żmien kienu dawk li ħarġu qabel l-1970, jiġifieri qabel ma’ Ian Gillan beda jkanta u jwerżaq magħhom. Għalija Shades of Deep Purple, Book of Taliesyn, u Deep Purple III huma trioġija tajba ferm. Il-ħoss tad-Deep Purple f’dawk is-snin kien notevolment differenti minn dak li ħarġu bih minn Deep Purple in Rock ‘l hinn. Dan apparti l-fatt li kienu jagħmlu numru ta’ covers b’arranġamenti tassew partikolari, fosthom Help u We Can Work It Out tal-Beatles, kif ukoll Lalena ta’ Donovan u River Deep Mountain High li konna nafuha aktar mingħand Ike u Tina Turner.

Dawn l-arranġamenti, ħafna drabi ta’ Jon Lord, imma xi drabi ta’ Blackmore ukoll, spiss kienu joħorġu mit-tradizzjoni tar-rock u l-pop u jmorru lejn aspetti ta’ mużika klassika. F’xi passaġġi, kienu jespolra ukoll skajjel b’armonija doppja li għal xi widnejn Ewropej jistgħu jintemgħu orjentali. Dawn kienu s-siltiet fost l-aktar favoriti ta’ dan il-ħabib tiegħi li ntroduċieni mhux biss għall-mużika tad-Deep Purple imma ukoll tal-Uriah Heep, Black Sabbath, u diversi oħra li kienu magħrufa l-aktar għal mużika rock qawwija fis-snin 70.

Din tal-ħsejjes orjentali pero kienet għal qalbna wisq. Ikolli ngħid li dak iż-żmien din il-kelma “orjentali” ma kontx insibha problematika meta użata biex tirreferi għal diversi kulturi mil-lvant tal-mappa msawra min-nies fil-punent. Kulturi Indjani, Ġħarab, Ottomani, Persjani, Ġappuniżi, Indonesżjani, u x’naf kien kienu kollha jissejħu orjentali, daqs li kieku kien hemm xi rabta bejniethom aktar min-nuqqas ta’ għarfien li kellna aħna tagħhom.

L-għaxqa tagħna nqalbu fuq ir-radju, speċjalment bil-lejl meta konna nirċievu ferm aktar stazzjonijiet fuq il-medium wave, biex ninżertaw xi ħsejjes orjentali. Wieħed mill-istazzjon li konna nisimgħu regolarment, tal-anqas għal perjodu qasir ta’ żmien, kien ir-radju tal-Kajr mill-Eġittu, jew bl-isem uffiċjali tiegħu إذاعة القاهرة, li għal min jaf jaqra bl-Għarbi jgħidlek li tinqara Iza’at al Qaahira. Għalina kien jinħass qisu ġej minn dinja oħra.

Fl-istess żmien, b’xi mod kont ħadt interess fil-mużika li ħarġet mill-kultura tas-surfing minn California matul is-snin 60. Dan aktarx li ġara għax kont rajt il-film Dead Man’s Curve dwar l-istorja ta’ Jan and Dean fuq it-television. Proabbilment kien l-ewwel biopic li qatt rajt dwar xi ħadd mix-xena mużikali apparti xi Al Jolson Story jew hekk. Anke fost l-ewwel LPs li qatt xtrajt, kien hemm Jan and Dean u l-Beach Boys filfatt. Hi x’inhi, fost l-iprem siltiet ta’ dan il-ġeneru ta’ mużika hemm il-famuża Misirlou ta’ Dick Dale. Dik jafuha anke aktar nies bis-saħħa ta’ Quentin Tarantino għax użha fil-ftuh tal-film tiegħu Pulp Fiction kif ukoll is-samples li hemm minnha f’Pump It tal-Black Eyed Peas li ħarġet xi 15-il sena ilu.

Li ftit jafu nies mill-punent huwa li Misirlou hija għanja qadima mil-lvant tal-mediterran li konna nisimgħu spiss f’xi verżjoni minn bosta bl-oud jew anke bil-bouzouki fuq xi wieħed minn dawk l-istazzjonijiet orjentali wara li nkunu xbajna mill-mużika tad-Deep Purple. Xi ftit tas-snin wara qrajt il-ktieb Orientalism ta’ Edward Said għall-ewwel darba u bdejt nifhem bil-mod kemm il-preċezzjoni tagħna ta’ dik il-parti tad-dinja hija storta mid-dominanza kummerċjali tal-punent.

Ikun tajjeb jekk nieqaf naħseb dwar il-jukebox wara llum. Il-jukebox li kellna fil-bar tal-ġenituri tiegħi ma kienetx l-unika waħda sinifikanti f’ħajti. Kien hemm oħra li tfaċċat fis-sajf ta’ meta kelli xi 14 jew 15-il sena; dwar din forsi nikteb xi ħaġa aktar ‘l quddiem. Fil-granet li għaddew il-jukebox daħlet fl-istorja diversi drabi. Naħseb li issa wasal il-waqt li ngħid xi ħaġa tal-aħħar dwarha, tal-anqas għalissa, u ngħaddu għal xi ħaġa oħra f’dan il-vjaġġ bla destinazzjoni. L-għan tiegħi jibqa xi forma ta’ għarfien, imqar miegħi nnifsi, dwar kif żviluppajt il-ġosti mużikali tiegħi matul is-snin. La rrid nibqa niftakar biss memorji minn tfuliti u wisq anqas ma rrid nimxi biss b’mod kronoloġiku.

Fl-post ta’ qabel din bdejt nitkellem dwar il-jazz. Fil-jukebox ma nafx li qatt kellna jazz. Dan anke għax il-ġeneru tal-jazz ftit li xejn joħorġu singles minnu. Jekk mhux f’għamla ta’ single li ddur b’45 rpm qajla kien hemm ċans li xi forma ta’ mużika jew oħra tidħol f’jukebox, sa ma l-format inbidel f’dak ta’ CDs fis-snin 90 meta anke ma’ jukeboxes b’siltiet operistiċi ltqajt. Fil-jukebox tal-45 rpm l-eċċezjonijiet kienu jkunu jew xi diski ta’ jazz standards minn xi Ella Fitzgerald, jew it-taħlit tal-jazz mar-rock melodjuż, kif semmejna fil-mużika ta’ gruppi bħal Chicago u Blood, Sweat & Tears, inkella f’xi silta smooth jazz qabel ma’ Kenny G tellifni l-gost ta’ dan l-istil ta’ jazz ħafif darba għal dejjem.

Tispikka mis-snin tal-jukebox id-diska If You Leave Me Now taċ-Chicago li niftakar ċar qisu l-bieraħ lil Philip Fenech (magħruf l-aktar bħala diriġent tal-BJs u/jew fil-GRTU) li kien parruċċjan regolari fil-bar tagħna jagħżel din id-diska regolarment għal bosta ġimgħat fuq il-jukebox. Philip il-Faggy, kif konna nsibuh dak iż-żmien, kien wieħed mill-bosta karattri kkuluriti li kienu jiġu fil-bar tagħna regolarment. Ma kienx l-unika wieħed li kellu gosti mużikali partikolari, imma huwa wieħed minn ftit li għandi f’kuntatt magħhom sal-lum. Meta ftit ilu, m’ilux wisq però, intervistah Noel D’Anastas fuq ir-radju waqt il-programm tiegħu Tfuliti u Żgħożiti, Philip għażel li jsemmi l-bar tagħna bħala punt ta’ referenza importanti għalih f’dik li kienet it-trobbija tiegħu. Għandi nifhem li kien qed jgħid b’mod partikolari għat-tfassil tas-sensibilità kulturali tiegħu b’mod ġenerali.

Esponent ieħor tal-jazz li jispikka minn dawk is-snin tal-jukebox huwa George Benson. Dan aktarx li wasal fil-jukebox wara li missieri kien akkwista cassette tal-album tiegħu Weekend in L.A. mingħand Antoine Bonnici Soler, mużiċist prim li kellu effett sinifikanti fuqi b’mod li nista’ niddiskrevih biss bħala kważi subliminali. Hu u missieri t-tnejn kienu jħobbu l-bossa nova u allura permezz t’Antoine tkattar ukoll l-aċċess li kelli għal mużika ta’ Jobim u oħrajn ‘l hinn minn dak li kellu diġà missieri d-dar.

Mhux ċert 100% minn dan li se ngħid issa, imma għandi l-impressjoni li fil-jukebox kienet tfaċċat is-single On Broadway ta’ George Benson ftit qabel ma tlaqna mill-bar darba għal dejjem fl-1979. Niftakarni nisma’ din id-diska diversi drabi. Kienet ukoll fuq wieħed mill-cassettes li kellna d-dar, imma jidhirli li kienet fil-jukebox ukoll. Ma nistkantax jekk qed inħawwad. Fl-aħħar mill-aħħar qed nitkellmu dwar memorji ta’ aktar minn 40 sena ilu li qatt qabel illum ma ndenjajt ruħi nipprova niktibhom.

Il-memorja xi ħaġa stramba. Għandha tendenza tqarraq bina. Bosta drabi niftakru ċertu affarijiet isbaħ milli fil-fatt kienu jew forsi anke agħar milli forsi kienu. Għalhekk intenni li jien u n-nostaġija ma tantx aħna ħbieb. Jien u l-memorja apparti n-nostalġija, storja oħra. Mal-memorja għandi relazzjoni kumplessa li xi drabi hija eżaltanti u minn xi daqqiet oħra tassew frustranti.