Blog

  • 24. Mill-Garaxx

    24. Mill-Garaxx

    Rari kont tisma’ mużika live fuq l-uniku stazzjon tat-television Malti li kellna matul is-snin 80. Xi orkestra, jew forsi xi ħadd ikanta ma’ pjanu, iva. Żgur però li kważi qatt ma kont tara xi grupp, minn dawk li llum insejħulhom bands, tar-rock idoqqu live fuq Television Malta. Kull meta kien jidher xi grupp Malti fuq it-television dan kien joqgħod jimmima daqs li kieku qed idoqq waqt li jinstema recording li jkun sar qabel. Il-programmi popolari TeleDisco, Sibtijiet Flimkien, Bonġu Malta, Arzella, u oħrajn bħalhom kollha hekk kienu jaħdmu matul dawk is-snin.

    Meta dħalt naħdem Xandir Malta u kont bdejt nipproduċi l-programmi fuq Radju Malta regolarment (ara post numru 18 f’din is-sensiela) kont spiss nitkellem ma’ sieħbi Mario Ellul dwar x’nistgħu nagħmlu biex inġibu l-mużika rock live fl-istudios ta’ Television Malta. Lil Mario kont ili nafu minn żmien il-Liċeo l-Ġdid, sew għax bħali kien jistudja l-Malti, Ingliż, u Filosofija, kif ukoll għax hu kien daħal student-ħaddiem mat-TeleMalta qabli propju biex imur jaħdem fuq Television Malta fejn eventwalment sar direttur u producer ta’ diversi programmi. Mario kien ukoll il-kantant ta’ grupp popolari sew, speċjalment mal-istudenti tal-Università, li kien jismu Fog. Allura konna anke nafu lil xulxin f’dak il-kuntest, peress li jien ukoll kont indoqq u nkanta ma’ gruppi popolari oħra fis-snin 80 – bħal per eżempju Structure u Artwork. Eventwalment jien ukoll ingħaqadt ma’ dak li kien fadal mill-Fog fil-bidu tas-snin 90, primarjament biex indoqqu f’produzzjonijiet teatrali tal-MADC għal perjodu ta’ madwar tliet snin.

    Flimkien ma’ kollegi oħra f’Xandir Malta, li kienu jinkludu lil Ray Bajada u Alfie Fabri, konna bdejna nfasslu sensiela ta’ programmi televiżivi bl-isem ta’ Mill-Garaxx. Ftit jiem wara li bdejna naħdmu fuq din is-sensiela, Ray u Alfie kienu ġew sospiżi mill-programmi kollha ta’ Xandir Malta wara li pproduċew programm tar-radju li fih ippreżentaw ideat mhux uffiċjali dwar l-użu personali tal-kannabis, b’lingwaċċ tat-triq li dak iż-żmien ma kienx aċċettabbli fuq il-mezzi tax-xandir.

    Għax aħna konna impjegati regolari ta’ Xandir Malta, jien u Mario komplejna naħdmu ma’ team differenti fuq l-idea tal-programm Mill-Garaxx. Privatament konna tajna l-appoġġ tagħna lil Ray u Alfie, anke jekk dak iż-żmien dan is-suġġett kien għadu tassew taboo. Il-mexxejja tas-soċjeta Maltija kienu jgħumu ferm aktar fl-ipokrezija milli jagħmlu llum u ċ-ċensura kienet għadha b’saħħitha ħafna, anke jekk konna rriduha tal-moderni u progressivi f’ċertu aspetti.

    Għalkemm il-qofol tal-programm Mill-Garaxx kien li nġibu xi grupp ta’ mużiċisti jdoqqu r-rock live fl-istudio ta’ television Malta fi Gwardamangia, konna ddeċidejna li ndaħħlu diskussjonijiet regolari anke dwar din id-djalettika fis-soċjetà Maltija. Dan kien meħtieġ ferm meta l-klassi politika kienet mimlija mostri sagri ferm aktar milli hi llum. Id-diskussjonijiet kien imexxihom b’ċertu serjeta u bilanċ tremend il-ħabib tagħna Joe Debono, li wara sar magħruf sew bħala karattru komiku/satiriku waqt il-programmi ta’ Xarabank. Bis-saħħa tiegħu qatt ma kellna nkwiet, anke jekk konna xi ftit kontroversjali fl-għażla tas-suġġetti għad-diskussjoni. Dawn id-diskussjonijiet kienu simili għal dawk li konna nagħmlu qabel fuq ir-radju fil-programm ta’ Kważi Kull Filgħaxija.

    Din is-sensiela damet għaddejja xi tlett xhur biss. Xi sena wara konna għamilna sensiela oħra bl-isem ta’ Mill-Garaxx 2 li fiha kont intervistajt lill-istess esponenti li dehru fl-ewwel sensiela biex naraw x’kienu qed jagħmlu sena wara. Fost dawk li dehru fis-sensieliet ta’ Mill-Garaxx, kien hemm il-gruppi Acid, Big Foot, Ivory Cross, Freeway, The Ophidian Twin, Men and White, Flying Alligators, Catch 22, Fallout, u l-Winter Moods b’Mark Doneo flok Ivan Grech kantant. Kien deher ukoll Aidan Zammit Lupi live waħdu, u anke jien kont kantajt live ma’ Antoine Bonnici Soler (fuq il-pjanu), Philp Fenech (kitarra), Joe Carr (perkussjoni + vuċi), Walter Vella (sax), kif ukoll Gino Mifsud (bass eletriku) u Louis Naudi (drummer). Dawn l-aħħar tnejn ħallewna f’età żgħira ftit tas-snin ilu, l-istess kif għamel sieħbi Mario Ellul. Mingħajr ma nesaġera nistaqar magħkom li kollha kemm huma fi ħsiebi regolarment.

    Mingħajr ma nkun kattiv, nista’ ngħid li ħafna mill-materjal kien ta’ kwalità relattivament ordinarja u hija biss in-nostalġija li ttina l-impressjoni li dak li konna qed nagħmlu kien fil-fatt aħjar milli konna naħsbu li kien anke dak iż-żmien stess waqt li konna qed nipproduċuh. Għalhekk ukoll nasal li ngħid li l-aktar ħaġa għall-qalbi minn din is-sensiela ma kienetx il-mużika live li ppreżentajna.

    L-aktar ħaġa għall-qalbi mis-sensiela Mill-Garaxx kienet il-mużika tal-ftuħ minn Charles Dalli u l-introduzzjoni ta’ grafika diġitali li konna ħloqna apposta ma’ Chris Agius (ieħor li ħalliena kmieni wisq) u Mike Rizzo. F’wieħed mill-ewwel attentati ta’ xi forma ta’ rap bil-Malti, Charlie Dalli kien ħareġ b’dak li għalija huwa wieħed mill-isbaħ versi fil-mużika popolari Maltija ta’ kull żmien: “Kemm hi sabiħa dik il-ħolma xi darba immis l-istilel, iżda kull valur jgħib jekk kull ma mmiss isir deheb.”

  • 23. Mitluf fl-Istilel

    23. Mitluf fl-Istilel

    It-teatru kien preżenti sew f’partijiet sostanzjali ta’ ħajti. Introduċewni għalih tnejn min-nies li kienu jkunu fil-bar tal-ġenituri tiegħi regolarment. Dawn iż-żewġ irġiel laqqawni ma’ tnejn mill-aspetti varji tat-teatru. Biż-żmien rajt bosta forom oħra. L-ewwel varjazzjoni ġiet meta kont iltqajt ma’ mara twajjba fiċ-ċentru tal-parroċċa tagħna, li kienet qaltli biex nieħu x-xogħol tat-teatru bis-serjeta. Din kienet Mary C. Camilleri li konna nafu fuq il-palk, kif ukoll television u radju, fi tfuliti wara li kienet ilha xi tletin sena jew aktar tirreċta.

    Frank Ganado, magħruf l-aktar bejn is-snin 50 u s-snin 70 ma’ kumpaniji teatrali stabbiliti bħall-Maleth u r-Ribalta, kien tani l-ewwel script tiegħi. Dan kien skeċċ qasir miktub minnu li kont ħdimt fuqu ma’ tfal oħra tal-iskola għall-prize day tal-primarja madwar l-1976/77. Mill-banda l-oħra, J.J. Tellus, bin il-famuż Ziju Salv li kien magħruf sew fuq ir-Rediffusion għall-programmi tat-tfal matul is-snin 50 u 60, laqqagħni ma’ dak li hu kien isejjaħlu x-show business. Fil-verità dan ta’ Tellus kien forma ta’ varjetà teatrali li kien idur biha f’bosta teatrini madwar Malta. B’xi mod jien kont nispiċċa miegħu u mal-kumpanija tiegħu indur madwar Malta ukoll, aktarx bis-saħħa ta’ Roland Friggieri li kien qisu ħija l-kbir f’dak iż-żmien.

    Dawn it-teatranti kollha li semmejt ħallewna bosta snin ilu. Lil hinn minnhom, in-namra tiegħi mat-teatru tkattret u kbiret sew fis-snin 80 u 90. L-ewwel billi bdejt ninvoli ruħi fl-hekk imsejjah Ateatru li kien hemm Tigné fl-istess żmien li konna mmorru hemm biex indoqqu u nisimgħu lil min idoqq il-mużika rock. Ftit wara kont anke dħalt l-Università ta’ Malta u għażilt it-teatru bħala suġġett akkademiku flimkien mal-kommunikazzjoni.

    Il-mużika fit-teatru, jew aħjar il-mużika tat-teatru, kont iltqajt magħha għall-ewwel darba ma’ J.J. Tellus u aktar tard fil-Kulleġġ Missjunarju ta’ San Pawl. F’nofs is-snin 70, Tellus kien ipproduċa xeni mill-musical Jesus Christ Superstar ta’ Andrew Lloyd Webber u Tim Rice b’mużika live biex iddur bħala parti mix-show tiegħu tal-varjetà. Din ikolli ngħid li kienet deċizzjoni tassew stonkuża u kontroversjali f’Malta f’dak iż-żmien, speċjalment għax il-biċċa l-kbira tat-teatri li kien jidher fihom kienu parti miċ-ċentru ta’ diversi parroċċi. Meta niftakar f’dan ix-xogħol, naħseb li nista’ anke niddiskrih bħala forma ta’ vaudeville post-modern; ma nafx hux qed inkabbarhom xi ftit. Kien x’kien, din kienet l-ewwel opportunità tiegħi biex nara mużiċisti jdoqqu live f’kuntest teatrali. Ftit wara, meta dħalt is-sekondarja, skoprejt li darba fis-sena kienu jipproduċu operetta ta’ Gilbert & Sullivan ma’ numru ta’ studenti biex eventwalment tittella waqt il-prize day. Għall-ewwel kont entużjażmat ferm b’din l-idea, iżda sa ma wasalna fil-Form 5 ikolli nammetti li din kienet waħda mill-aktar esperjenzi diżappuntanti li qatt kelli f’ħajti.

    Dawn iż-żewġ aspetti mużikali fit-teatru offrewli perspettiva xi ftit storta ta’ dan li issa qed nikteb dwaru hawn. Miż-żmien tal-Ateatru kont iltaqjt ukoll max-xogħol tal-kompożitur Paul Abela, frisk mill-istudji tiegħu mill-Kulleġġ Mużikali ta’ Berklee f’Boston u s-suċċessun ta’ Ġensna. Fil-bidu tas-snin 80. Abela ħadem fuq żewġ produzzjonijiet bil-Malti mix-xogħolijiet teatrali ta’ Bertolt Brecht. Wieħed kien propju produzzjoni tal-Ateatru ta’ L-Opra tat-Tliet Ħabbiet (tradotta minn Ġużi Gatt) u l-oħra kienet il-Ħajja ta’ Galileo (maqluba għall-Malti minn Evarist Bartolo). Din ta’ Galileo kiteb mużika oriġinali għaliha filwaqt li l-oħra kien għamel arrangamenti tal-mużika oriġinali ta’ Kurt Weill. Bis-saħħa ta’ Abela bdejt nifhem li l-mużika għat-teatru hija xi ħaġa ferm aktar sofistikata, anke jekk relattivament raffa, minn dak kollu li kont esperjenzjat fit-teatru fi tfuliti.

    Kien hawn li ddeċidejt li niffoka l-attenzjoni tiegħi fuq il-kitba u d-daqq ta’ mużika għat-teatru. Ma’ Peter Busuttil u ġgajta nies li kien tipikament jiġbor madwaru dak iż-żmien konna esplorajna verżjoni mużika ta’ Satira ta’ Oreste Calleja f’Tigné. Kien hemm li ltqajt ma’ mużiċisti oħra interessati fil-mużika għat-teatru daqsi, jekk mhux aktar minni ukoll. Komplejt nagħmel xi xogħolijiet oħra f’dan il-qasam u eventwalement ħdimt fuq żewġ produzzjonijiet teatrali li ħarġu mill-pinna ta’ Oliver Friggieri. Wieħed kien id-dramm oriġinali tiegħu Rewwixta u l-ieħor kien it-traduzzjoni tiegħu tad-dramm klassiku ta’ Sofokli, Edipu s-Sultan. Dawn it-tnejn ittellgħu mill-kumpanija Kooperatturi, wieħed fit-Teatru Temi Zammit tal-Università ta’ Malta u l-ieħor fit-Teatru Manoel.

    Wara diversi produzzjonijiet oħra, inkluż musicals – li jvarjaw minn Little Shop of Horrors ta’ Alan Menken u Howard Ashman sa Ulied in-Nanna Venut fl-Amerika ta’ Dominic Galea u Raymond Mahoney – u pantomimi tal-Milied mal-MADC fit-Teatru Manoel, kont iddeċidejt li l-mużika għat-teatru kienet xi ħaġa li għandha titħalla f’idejn mużiċisti aħjar minni. Illum naħseb li kont tlift il-paċenzja ukoll, anke għax fil-bidu tas-snin 90 kont bdejt nipprepara biex nitlaq minn Malta.

    Komplejt nagħmel il-mużika għat-teatru fil-Ġermanja (aktar dwar dan darb’ oħra) u dħalt relattivament fil-fond fid-dinja tat-teatru marbut mal-istudji akkademiċi tiegħi fuq is-suġġett. Bqajt sejjer hekk sal-bidu ta’ dan is-seklu, imma eventwalment waqaft kważi kompletament mill-ħidma fit-teatru, mhux biss bħala xogħol mużikali imma anke mill-istudju u l-produzzjoni tiegħu, tal-anqas fuq bażi kreattiva personali. L-unika eċċezzjoni ta’ dan aktarx li kienet f’dawn l-aħħar ħames snin meta kont involut professjonalment f’diversi produzzjonijiet teatrali fir-rwol tiegħi bħala direttur artistiku ta’ Spazju Kreattiv. Tajjeb inżid li kienet l-għażla tiegħi li rari ħadt rwol kreattiv f’dawn il-produzzjonijiet.

    Apparti l-musicals, li minnhom hemm bosta li għadni sal-lum nieħu pjaċir nismagħhom, anke jekk m’għandix sabar nara produzzjonijiet ġodda tagħhom, jibqgħu għal qalbi ferm aspetti mużikali mill-mużika ta’ Kurt Weill, li ħadem prinċiparjament ma’ Brecht, imma ukoll ma’ ħafna librettisti oħra, inkluż Ira Gershwin. Wieħed mill-isbaħ kunċerti tal-mużika ta’ Weill li qatt rajt, fuq it-television bis-saħħa tar-RAI, sar fl-1 ta’ Mejju tal-1987 fix-Schauspielhaus Hamburg, bil-kantanti Sting, Jack Bruce, u Gianna Nannini ikantaw bil-Ġermaniż. Ftit qabel dan il-kunċert kien tfaċċa ukoll l-album Lost in the Stars, fejn diversi kantanti bħal Maryanne Faithful, Lou Reed, u Tom Waits jinterpretaw uħud mill-isbaħ kanzunetti ta’ Kurt Weill. Dan l-album kont indawru regolarment fuq is-CD player tiegħi hekk kif xtrajtu mingħand ir-Reckless Records ta’ Londra s-sena ta’ wara.

  • 22. X’Riħa Għandu l-Futur?

    22. X’Riħa Għandu l-Futur?

    F’nofs is-snin 80 kellna aċċess aktar faċli għal tlett oġġetti ġodda li bidlu konsiderevolment il-modi ta’ kif nisimgħu l-mużika. Dawn it-tlett oġġetti wittew it-triq biex sa tmiem is-seklu bdejna nsibu metodi oħra, radikalment ġodda, ta’ kif niskopru l-mużika. Qed nirreferi għall-video recorder, is-CD player, u l-kompjuter.

    Għall-ewwel li bdew jidhru fl-idejn dawn l-oġġetti ma kienx hemm mod kif jitkellmu ma’ xulxin. L-ewwel video recorders bil-kemm kellhom ħoss aħjar minn dak tal-cassettes iżgħar li konna għandna nużaw biex nirrekordjaw u nisimgħu l-mużika u recordings oħra minn fuq ir-radju jew mid-diski. Dan anke għax il-ħoss kien joħroġ mit-telelvision, li f’dak id-deċenju kien għadu mono, bi speaker wieħed. Apparti l-ovvju, li tara xi film jew hekk irrekordjati apposta, il-video recorders offrewlna l-ewwel opportunità biex inbiddlu il-ħin li fih naraw dak li qed jintwera fuq it-television. Għall-ewwel darba stajna naraw dak li rridu minn fuq it-television x’ħin irridu aħna u mhux neċessarjament x’ħin jixxandar għall-ewwel darba. U ma’ din l-opportunità kien hemm ukoll immedjatament il-possibilità li tara l-istess ħaġa kemm-il darba trid int; sakemm ma jitħabbillekx it-tape fil-video recorder.

    Il-video u l-mużika kellhom ħajja ferm aktar feliċi fuq it-television milli għall-kollezzjonisti tad-diski matul is-snin 80. F’diversi pajjiżi barra minn Malta bdew jaraw l-MTV xi 10 snin sħaħ qabel ma dan kien introdott f’Malta fuq is-servizz il-ġdid tal-cable TV fil-bidu tas-snin 90. Xorta kien hemm xi programmi speċjalizzati darba fil-ġimgħa fuq diversi istazzjonijiet tat-television, bħal Mister Fantasy (fuq ir-RAI 1), L’Orecchiocchio (fuq ir-RAI 3), The Old Grey Whistle Test tal-BBC u l-produzzjoni lokali TeleDisco; dawn it-tnejn tal-aħħar fuq Television Malta, sinteni. Ftakru li konna għandna b’stazzjon wieħed Malti, però sal-bidu tas-snin 80 kellna għażla kbira ta’ stazzjonijiet Taljani. Apparti dawn kien hemm programm partikolari ta’ kuljum imfittex ferm mis-segwaċi tal-mużika popolari ta’ dak iż-żmien. Qed nirreferi għal DeeJay Television li kien beda fuq Canale 5 qabel qaleb għal fuq l-Italia 1.

    L-idea ta’ DeeJay Telelvision kienet ta’ Claudio Cecchetto li kien ħoloq ukoll id-Deejay’s Gang li kienet tinkudi lil Sandy Marton, Tracy Spencer, Kay Rush, Jovanotti, Fiorello, Linus, Albertino, u Gerry Scotti, fost oħrajn. Kien stramb li aktar kienu juru videos ta’ diski Inġliżi u Amerikani milli Taljani. Għalina f’Malta dan kien wieħed mill-ftit modi, jekk mhux l-uniku wieħed, li kellna biex naraw tant minn dawk il-music videos li kienu jiċċirkolaw regolarment fuq l-MTV matul is-snin 80. Ma domniex wisq biex kif konna noqgħodu nirrekordjaw id-diski bir-radio cassette qabel, issa bdejna nagħmlu l-istess ħaġa bil-video cassette recorder.

    Fl-istess waqt tfaċċaw f’xi djar Maltin għall-ewwel darba is-CD u l-kompjuter. Tajjeb infakkru li għall-ewwel snin li fihom kienu jeżistu is-CDs, dawn ma kontx tista’ ddoqqhom permezz tal-kompjuter. Dan biex ma nidħlux fil-kwistjoni ta’ kif il-kompjuter dam ma jidħol fis-suq Malti għax kien hemm il-biża li dan se jtellef ix-xogħol lill-ħaddiema. L-ewwel kompjuters fid-djar kienu użati kważi esklussivament għal logħob primittiv u sempliċi, jew għal dawk li riedu jitgħallmu jipprogrammaw b’xi lingwa relattivament semplici bħall-Basic. Altru li jtellfu ħobż il-ħaddiem Malti.

    Kien f’dan l-ambjent li ddeċidejt li nsiefer għall-ewwel darba. Propjament din ma kienetx l-ewwel safra tiegħi. Irrid ngħid li meta kont għadni anqas għamilt il-praċett, ommi u missieri kienu ħaduni magħhom xi ħmistax l-Ingilterra. Illum nifhem li kont għadni żgħir wisq biex napprezza dik is-safra. Naf biss li kont hemm għax rajt xi ritratti li ħa missieri li jfakkruni f’dan. Il-memorja diretta tagħha tliftha kważi għall-kollox. U għalhekk tista’ tgħid li meta fil-ġimgħa tal-Għid tal-1988 mort Londra ma’ Immanuel Mifsud din kienet l-ewwel safra propja tiegħi.

    Għalkemm jien ma kontx imdorri nsiefer bħalu, qbilna li ma nogħodux flimkien matul il-ġurnata. Dan biex inkunu nistgħu mmorru fejn irridu u naraw li rridu mingħajr kompromessi bejnietna. Jien kont mort il-mużewijiet tal-arti prinċipali kollha, anke għax id-dħul kien bla ħlas. Irnexxieli wkoll nixtri xi biljetti relattivament irħas biex immur nara xi produzzjonijiet teatrali li ġibduli l-attenzjoni fit-Time Out; iżda m’għadni niftakar ebda waħda minnhom.

    Bejn il-mużewijiet u t-teatri kont għamilt siegħat sħaħ fil-ħwienet tad-diski. L-HMV, it-Tower Records, u l-Virgin Megastore kienu qishom supermarkets tad-diski; u Malta bil-kemm konna għandna rajna supermarkets tal-ikel dak iż-żmien, aħseb u ara ħwienet kbar li jbiegħu biss diski, magazines, kotba, u affarijiet li għandhom x’jaqsmu mal-mużika. Skoprejt ukoll numru ta’ ħwienet tad-diski żgħar. Uħud minnhom kienu jispeċjalizzaw f’tipi partikolari ta’ mużika filwaqt li oħrajn kienu jbiegħu biss diski użati, jew kif jgħidulhom, second-hand.

    Flus biex nixtri d-diski ma kellix wisq. Fis-CDs sibt li tal-anqas kien hemm anqas problema ta’ spazju meta tixri d-diski biex iġġorrhom lura lejn Malta. Kien għalhekk ukoll li bdejt inħares esklussivament lejn dawn it-tip ta’ diski meta mmur fil-ħwienet. Ma naħsibx li kont għandi akkwistajt CDs f’Malta f’dak iż-żmien. Ikolli ngħid li l-ewwel CDs li xtrajt minn Londra waqt dik iż-żjara kienu fost l-ewwel CDs tiegħi. Niftakar il-ħanut li xtrajthom minnu: Reckless Records ta’ Upper Street f’Islington. Dan kellu ħanut ieħor f’Soho, li għadu hemm sal-lum, imma dan ta’ Islington kien għalaq meta il-kirjiet tal-ħwienet f’Londra saru eżorbitanti wara s-sena 2000. Id-diski tar-Reckless kollha kienu second-hand iżda din żgur li ma kienetx problema għas-CDs daqs kemm kienet għad-diski tal-vinyl.

    Fost l-ewwel CDs li xtrajt kien hemm ir-Requiem ta’ Mozart f’interpretazzjoni tal-Kor tas-Subien ta’ Vienna kif ukoll is-soundtrack tal-film Absolute Beginners bil-mużika ta’ Gil Evans u l-parteċipazzjoni ta’ mużiċisti stabbiliti li jvarjaw minn David Bowie sa Miles Davis. Kont xtrajt ukoll l-album The Beating of Wings tal-kompożitur kontemporanju Andrew Poppy fuq it-tikketta tad-diski ZTT.

    Iz-ZTT hija tassew ditta tad-diski speċjali. ZTT hija abbrivjazzjoni ta’ Zang Tumb Tuum li huwa isem derivata mill-poeżija futurista Zang Tumb Tumb ta’ Filippo Tommaso Marinetti. Bis-saħħa t’hekk sirt naf aktar dwar il-Futuristi Taljani. Ħadt interess kbir fihom tant li bdejt nipprova nifhem il-filosofija tagħhom, b’mod partikolari il-perspettiva partikolari li kellhom fuq l-arti u l-politika. Ma stajtx nifhem kif kienu tant miġbudin lejn il-gwerra (fil-każ tagħhom, l-Ewwel Gwerra Dinjija) sa ma qrajt il-manifest ta’ Luigi Russolo L’Arte dei Rumori. Komplejt nifhem meta tgħallimt dwar l-affinita li kien hemm bejn il-Futuristi Taljani u l-Vorteċisti f’Londra. Dawn tal-aħħar kienu jiltaqgħu propju fi Bloomsbury, fejn konna krejna kamra f’lukanda rħisa biex noqgħodu matul dik il-ġimgħa tal-Għid tal-1988.

    Il-biċċa l-kbira tan-nies li ma jinteresshomx il-Futuristi aktarx jafu li (kienet) teżisti z-ZTT Records bis-saħħa ta’ Frankie Goes to Hollywood, speċjalment b’Relax jew Two Tribes. Oħrajn forsi jafu ukoll bid-diski popolari ta’ Grace Jones jew il-grupp The Art of Noise minn nofs is-snin 80. Jekk ZTT hija iceberg allura dawn id-diski popolari huma biss l-parti ta’ fuq ta’ din il-blokka silġ mill-aktar friska.

  • Man of the World

    Man of the World

    Check out LOCKDOWN 2020
    for details about online events from Malta and/or Maltese around the world.


    Show notes for the 583rd Mużika Mod Ieħor podcast featuring music by performers from or in Malta:

    EtnikaLura

    Alexandra AldenPilgrim

    The SuburbaniteSlave to the Rave

    Fattima MahdiMama

    Eliana Gomez Blanco + Rita PaceViva l-Maltin

    The RSS feed for the Mużika Mod Ieħor podcast is available here or you can simply click here to subscribe directly with iTunes. You can also follow each new episode through the MMI Podcast: Facebook Fan Page. An archive of MMI podcast is also available on Mixcloud. If you have no idea what any of this means, just enjoy listening to the podcast on the player right below this text.